How “good” news from the economy can negatively affect the situation on the financial markets. // Jak “pozytywne” dane z gospodarki mogą negatywnie wpłynąć na sytuację na rynkach finansowych.

Introduction

The most recent days on the financial markets were a wave of ups and downs, which resulted in a lot of uncertainty at this time. I will try to explain why it happened and what we can expect in the future. I will focus primarily on what was happening in the Unites States and what impact it has had on the rest of the markets, primarily because capitalisation in the US is responsible for over 40% of all stock exchanges in the world, so we can strongly expect that the rest of the world markets are highly correlated with those in US.

What actually happened in the United States?

The charts attached below show us how the two largest indices in US, S&P 500 and Dow Jones Industrial were moving in the last two years:

Source: Own collaboration

Source: Own collaboration

It is not difficult to notice that until the beginning of January 2018 everything looked nice and beautiful, sustainable growth, holding shares brought more and more profits. In January, the growth rate even accelerated, what could have been the first question mark about the future. Let’s but focus on what has happened in the last few days.

On Friday, February 2, a report from the US labor market was published, stating that the rate of growth in wages in the US in January was 2.9%, which gives the highest increase since 2009, which can be seen in the chart below:

Source: ft.com

Someone might think – great, people earn more, they will spend more, the economy will accelerate even faster, that’s a positive signal. Well, nothing more wrong. The expected rate of increase in wages was 2.7%. In addition, we live in QE World (Quantitative Easing, in a nutshell it is “printing” money by central banks through the purchase of assets in financial markets like bonds and shares), and historically low level of interest rates.

So what do these data really mean?

Acceleration of the wage growth means that the US economy begins to be “overheated”, i.e. it grows too fast than supposed to be. Therefore the risk of inflation exceeding the desired level (let’s assume 2% like usually central banks do), and therefore we can expect to cooling the economy by appropriate regulatory bodies such as FED (The Federal Reserve, which is simply the Central Bank of the United States) throughout increasing interest rates at a faster pace than was previously expected. As it is well known, Central Banks have reduced “printing” and slowly began to raise interest rates (FED in 2017 raised rates 3 times by 0.25%, from 0.75% to 1.5%). So, if the expected acceleration in inflation would come to fruition, with a simultaneous decline in unemployment and subsequent increases in interest rates, then it may result in declines in shares and bonds prices.

It seems that it should not be a significant factor which can affects financial markets. However, we did not have to wait long for their response, because investors’ fears about such scenario in the future led to a large sale in the US markets. S&P 500 and Dow Jones fell on Friday by 2.12% and 2.54% respectively, and on Monday, 4.1% and 4.6%. For the S&P 500, it was one of the biggest daily drops since the low in March 2009, as it has been shown in the table below:

S&P 500 Largest Intraday % drops since March 2009 Financial Crisis Low
Rank	Date	Drop at low	Close (pts)	% at close
1	May 6 2010	-8.59%	1128.15	-3.24%
2	Aug 8 2011	-6.68%	1119.46	-6.66%
3	Aug 24 2015	-5.27%	1893.21	-3.94%
4	Aug 18 2011	-5.27%	682.55	-4.46%
5	Mar 5 2009	-4.90%	1200.07	-4.25%
6	Aug 4 2011	-4.82%	1120.07	-4.78%
7	Aug 10 2011	-4.65%	1120.76	-4.42%
8	Sep 22 2011	-4.50%	1129.56	-3.19%
9	Feb 5 2018	-4.49%	2648.8	-4.10%
10	Mar 30 2009	-4.43%	787.53	-3.48%

Source: Own collaboration based on ft.com

At some point, both indices were facing with more than 8% weekly losses, which would be the largest weekly fall since November 2008 (financial crisis), if the trading session would have been closed on that level. However, Friday’s rebound has helped indexes to reduce losses in the last 5 trading days to almost 5%, which was the worst weekly slide since January 2016 and the eight worst since 2008.

Is it possible from investor perspective to react so sharply based on the 1 indicator that was published in the US labor market?

To answer this question, it is worth to remember two terms at this moment: algorithmic trading and VIX. Algorithmic trading is simply trading using powerful computers that automatically execute orders placed by people. It is estimated that algorithmic trading is responsible for more than half of the turnover of the S&P 500 index in the US. VIX, on the other hand is an index listed on the CBOE (Chicago Stock Options Exchange), measuring market expectation for short-term price volatility of the S&P index options. In simple language, if the S&P 500 is doing well, the VIX is at a low level, but if S&P jumps significantly then VIX goes crazy, so basically it is a measure of risk. Below we can see VIX’s performance over the last 17 years:

Source: ft.com

As we can see from this chart, we have not seen such an rise on VIX since 2011, which was triggered by the loss of the ghiest possible credit rating (AAA) by the United States. At some point, VIX has grown to even 50 points during these days, so it is a record sinc the 2008 financial crisis.

Returning back to the explanation of such a sharp response in the US. Many analysts say that algorithm trading has accelerated rapid drops in prices and in my opinion they may be right. What does VIX have to do with it? I will try to explain this in several points.

1.      Most of the algorithmic trading has set the so-called Stop Loss orders, which at the time of falling and exceeding a given price during these drops, let’s say $10 and below, it begins to selling the particular asset with a high frequency leading to intensification of these drops.

2.      In addition, short positions are set up, so-called ‘Short trading’, which consist in the fact that we borrow shares from the broker, sell them immediately on the market, expecting a drop in price in the future. If it happens, we buy back shares and make a profit by giving shares back to the broker by buying them at a lower price. If prices do not drop, we will realize a large loss (we have to give back shares to the broker and also we lose money on assets price rise).

3.      VIX and S&P 500 as it not difficult to guess are negatively correlated, so when S&P falls, VIX increases and vice versa, what we could have experienced in the last few days. Therefore, buying VIX during this time, you could have been earned on the rise in its value which has resulted in an even greater drop in the S&P 500 quotes.

4.      After the publication of the US labor report, US government bonds began to lose their values, their price dropped by getting rid of them from investment portfolios, so at the same time yields increased (interest on bonds offered to the investor for holding them).

It must be added that those trading methods are very risky.

Source: Own collaboration

These 4 points combine into a whole. It is possible that, when the yields of bonds shown on the chart above (high – the highest price during the trading session in dollars, Close- price after clossing the trading session in dollars) reached the particular level, let’s assume 2.85% (quite close to the 3% threshold, the threshold that may prompt investors to exchange shares for bonds), robots after exceeding this threshold began to selling shares in large amounts, causing significant declines in the US stock market. The sales force was aggravated by „short selling” position, also previously mentioned stop loss orders placed on computres and large purchases of the VIX index (acceleration of US index sales by computers), which in turn gave us such a huge drops on S&P and Dow, especially on Monday, February 5. The next days were only the continuation of uncertainty among investors and striving to fin the so-called price equilibrium.

How do stock exchanges in other parts of the globe react?

Markets all over the world followed inititated trend in the US, and so Eurofirst 300 index (300 the largest listed European companies) fell during the week by 7.2% reaching the worst weekly decline since the criss in the Euro Zone in 2011.

In Asia it was even worse because the Hang Sen index in Hongkong lost 9.5% during the week, recording the worst week in nearly a decade! Topix in Japan, however, ended the downhill rally at 7%, the largest weekly drop since 2 years.

Developing markets behaved in a similar manner, and so the ETF iShares MSCI Emergin Markets, which tracks large and medium-sized companies in emerging markets, has slipped by over 7% since 1st February.

WIG20 lost 4.9%, which shows how big influence has the US market on the Polish market.

Summary – what does it mean for the average investor?

As we can see, we are not alone in the financial markets, and more and more powerful are financial institutions using their computers. We have not had such a big correction for at least 2 years, but this is certainly not the beginning of the crisis, but only a warning and the beginning of a period of higher uncertainty that may slowly prepare us for the future financial crisis. Notwithstanding, it is certain that the times of the cheap money are moving towards the end.

On the one hand, I think that such a sale after January euphoria was inevitable and after calming down in a few days, it will be a good moment to take long positions (buy) and watch closely economic data and the international political scene during this year.

On the other hand, if economic growth and at the same time inflation continue to accelerate at this pace, Central Banks will further limit “printing” money, then it will also be necessary to accelerate rise in interest rates, what it is all about. In November, representatives of the Bank of England (BoE) said they were not going to accelerate the process of raising interest rates in the United Kingdom. In February, however, we hear that they have changed their minds. In addition, the IMF (International Monetary Fund) forecasts that the years 2017, 2018, 2019 will have the largest synchronized increase in global GDP since 2010. It is worth to mention that the new President Jerome Powell has been elected in the Federal Reserve, on 5 February replacing Janet Yellen, who will probably continue the previous Central Bank policy, so in my opinion we can expect at least another three interest rate hikes this year in the US.

For me personally, it is a valuable lesson, because my only asset that is ETFW20L lost 7% from January, it looks like I bought it at the very high J. However, this is just the beginning of the building of the investment portfolio for long-term purposes and its future diversification will certainly help in reaching the above-average rate of return in the long term.

Cold Trader

Polish Version

Wprowadzenie

Ostatnie dni na rynkach finansowych to fala wzlotów I upadków, przez co pojawiło się w tym czasie dużo niepewności. Postaram się jednak wyjaśnić jak do tego doszło, oraz czego możemy się spodziewać w przyszłości. Skupie się przede wszystkim na tym co działo się w Stanach Zjednoczonych i jaki to miało wpływ na resztę rynków, przede wszystkim dlatego, że kapitalizacja giełd w Stanach odpowiada za ponad 40% wszystkich giełd na świecie, więc jak możemy się spodziewać reszta rynków światowych jest mocno skorelowana z tymi w USA.

Co się właściwie wydarzyło w Stanach?

Na załączonych wykresach możemy zobaczyć jak radziły sobie 2 największe indeksy w Stanach Zjednoczonych, S&P 500 i Dow Jones Industrial w ostatnich 2 latach:

Source: Opracowanie własne

Source: Opracowanie własne

Nietrudno zauważyć, ze do początku stycznia 2018 roku wszystko wyglądało ładnie I pięknie, zrównoważony wzrost, akcje przynosiły coraz większe zyski. W styczniu tempo wzrostu przyspieszyło, co mogło dać pierwszy znak zapytania. Skupmy się jednak na tym, co stało się w ciągu ostatnich dni. 

W piątek 2 lutego został opublikowany raport z rynku pracy w Stanach Zjednoczonych, mówiący o tym, ze tempo wzrostu wynagrodzeń za pracę w USA w styczniu wynosiło 2.9%, co daje najwyższy wzrost od 2009 roku, co widać na poniższym wykresie:

Source: ft.com

Ktoś mógłby pomyśleć – świetnie, ludzie więcej zarabiają, będą więcej wydawać, gospodarka jeszcze bardziej przyspieszy, pozytywny sygnał. Otóż nic bardziej mylnego, oczekiwana stopa wzrostu wynagrodzeń wynosiła 2.7%. Dodatkowo żyjemy w czasach QE (Quantitative Easing, czyli luzowania ilościowego, w skrócie polegającego na “dodruku” pieniędzy przez banki centralne za pomocą skupu aktywów na rynkach finansowych) oraz historycznie niskich stóp procentowych. 

Więc co tak naprawdę oznaczają te dane?

Przyspieszenie wzrostu wynagrodzeń oznacza, że gospodarka w Stanach Zjednoczonych zaczyna się “przegrzewać”, czyli rośnie za szybko – rośnie ryzyko wzrostu inflacji powyżej normy (załóżmy 2% jak to mają w zwyczaju banki centralne), a zatem można oczekiwać ochłodzenia gospodarki za pomocą odpowiednich organów, w postaci FED (The Federal Reserve, Rezerwa Federalna, inaczej Bank Centralny w Stanach Zjednoczonych) poprzez podniesienie stóp procentowych w szybszym tempie niż było to do tej pory oczekiwane. Jak powszechnie wiadomo Banki Centralne zmniejszyły “dodruk” I powoli zaczęły podwyższać stopy procentowe (FED w 2017 roku podnosił stopy 3 razy o 0.25%, od poziomu 0.75% do 1.5%), wiec jeśli oczekiwane przyspieszenie wzrostu inflacji doszłoby do skutku, przy jednoczesnym spadku bezrobocia I kolejnych wzrostach stóp procentowych to może spowodować spadki w cenach akcji I obligacji.

Wydaje się, że nie powinno to mieć większego znaczenia dla rynków finansowych. Jednakże długo nie trzeba było czekać na ich reakcje, gdyż obawy inwestorów przed takim rozwiązaniem w przyszłości doprowadziły do sporej wyprzedaży na rynku w Stanach. S&P 500 I Dow Jones spadały w piątek odpowiednio o 2.12% I 2.54%, a w poniedziałek, 4.1% oraz 4.6%. Dla S&P 500 był to jeden z najwyższych dziennych spadków od czasu dołka z marca 2009 roku, co przedstawia tabela poniżej:

S&P 500 Largest Intraday % drops since March 2009 Financial Crisis Low
Rank	Date	Drop at low	Close (pts)	% at close
1	May 6 2010	-8.59%	1128.15	-3.24%
2	Aug 8 2011	-6.68%	1119.46	-6.66%
3	Aug 24 2015	-5.27%	1893.21	-3.94%
4	Aug 18 2011	-5.27%	682.55	-4.46%
5	Mar 5 2009	-4.90%	1200.07	-4.25%
6	Aug 4 2011	-4.82%	1120.07	-4.78%
7	Aug 10 2011	-4.65%	1120.76	-4.42%
8	Sep 22 2011	-4.50%	1129.56	-3.19%
9	Feb 5 2018	-4.49%	2648.8	-4.10%
10	Mar 30 2009	-4.43%	787.53	-3.48%

Source: Opracowanie własne na podstawie ft.com

W pewnym momencie oba indeksy zmagały się z ponad 8% tygodniową stratą co przy zamknięciu sesji na takim poziomie byłoby najgorszym tygodniowym spadkiem od listopada 2008 roku (kryzys finansowy). Jednak piątkowe odbicie pomogło indeksom zmniejszyć straty w ciągu ostatnich 5 dni handlowych do prawie 5%, co daje najgorszy tydzień od stycznia 2016r. Ósmy najgorszy od czasu kryzysu finansowego. 

Czy jest to możliwe aby inwestorzy tak gwałtownie zareagowali na 1 wskaźnik, ktory wypłynął z rynku pracy USA? 

Odpowiadając na to pytanie, warto zapamiętać w tym momencie dwa hasła: algorithmic trading i VIX. Algorithmic trading jest to po prostu trading za pomocą komputerow o dużej mocy, które wykonują automatycznie zlecenia składane przez ludzi. Szacuje się, że za ponad połowę obrotu indeksu S&P 500 w Stanach odpowiada algorithmic trading. VIX natomiast, to indeks notowany na CBOE (Chicago Board Options Exchange – Giełda Opcji w Chicago), mierzący oczekiwania rynku dotyczące krótkoterminowej zmienności cen opcji indeksu giełdowego S&P 500. W prostym języku, jeżeli S&P 500 ma się dobrze to indeks VIX jest na niskim poziomie, jeżeli S&P 500 gwałtownie skacze wtedy VIX szaleje, czyli właściwie jest to miara ryzyka. Poniżej widnieją notowania indeksu VIX na przestrzeni ostatnich 17 lat:

Source: ft.com

Jak widać na wykresie, takiego wzrostu na indeksie VIX nie mieliśmy od czasów 2011 roku i utraty najwyższego możliwego ratingu kredytowego (AAA) przez Stany Zjednoczone. W pewnym momencie VIX wzrósł nawet do 50 punktów, więc jest to rekord od czasów kryzysu w 2008 Roku.

Wracając do wyjaśnienia takiej gwałtownej reakcji w Stanach. Wielu analityków twierdzi, że to właśnie algorithmic trading przyspieszył gwałtowne spadki na tym rynku i moim zdaniem mają rację. Co ma do tego VIX? Postaram się to wytłumaczyć w kilku punktach.

1.      Większość algorithmic trading’u ma ustawione tak zwane Stop Loss’y, które w momencie spadków i przekroczenia danej ceny podczas tych spadków, powiedzmy 10zł i poniżej zaczynają sprzedawać dane aktywo z dużą częstotliwością doprowadzając do nasilenia tych spadków.

2.      Dodatkowo ustala się krótkie pozycje, tak zwany ‘short trading’ polegający na tym że pożyczamy akcje od brokera i od razu sprzedajemy je na rynku, oczekując spadku ceny w przyszłości. Jeśli do niej dojdzie, odkupujemy akcje i realizujemy zysk, oddając akcje brokerowi kupione po niższej cenie. Jeśli ceny nie spadną odnotowujemy dużą stratę (nie dość że musimy oddać akcje brokerowi to jeszcze tracimy na wzroście ich ceny)

3.      Jak nietrudno się domyślić indeks VIX i S&P 500 są negatywnie skorelowane, więc gdy S&P spada, VIX rośnie i odwrotnie, mogliśmy tego doświadczyć w ostatnich kilku dniach. Zatem kupując VIX w tym czasie można było zarobić na wzroście jego wartości co powodowało jeszcze większy spadek S&P 500. 

4.      Po opublikowaniu raportu w Stanach, ich obligacje rządowe zaczęły tracić na wartości, spadała ich cena przez pozbywanie sie ich z portfeli inwestycyjnych, więc jednocześnie wzrastała rentowność (oprocentowanie obligacji oferowane inwestorowi za ich posiadanie).

Trzeba dodać, że wymienione przeze mnie sposoby handlu wiążą się z bardzo dużym ryzykiem.

Source: Opracowanie własne

Te 4 wymienione punkty łączą się w jedną całość. Możliwe, że w momencie gdy rentowność obligacji przedstawionych na powyżej umieszczonym wykresie (High- najwyższa cena danego dnia w dolarach, Close- cena po zamknięciu sesji handlowej w dolarach) osiągnęła poziom, załóżmy 2.85% (dość blisko progu 3%, próg mogący skłonić inwestorów na zamianę akcji na obligacje) roboty po przekroczeniu tego progu zaczęły sprzedawać akcje w dużych ilościach powodując intensywne spadki na giełdzie w Stanach. Siłę sprzedaży spotęgowały krótkie pozycje „short selling”, wcześniej wspomiane stop loss’y ustawione na komputerach oraz wielkie zakupy na indeksie VIX (przyspieszenie sprzedaży indeksów w Stanach przez komputery) co w efekcie dało nam takie ogromne spadki, szczególnie w poniedziałek 5 lutego. Kolejne dni to już kontynuacja niepewności wśród inwestorów i dążenie do ustanowienia tak zwanej równowagi cenowej. 

Co na to giełdy w innych częściach globu?

Rynki na całym świecie podążały za trendem w Stanach, i tak o to indeks Eurofirst 300 (300 największych europejskich spółek) spadł w ciągu tygodnia o 7.2% osiągając najgorszy tygodniowy spadek od czasu kryzysu Strefy Euro w 2011 roku.

W Azji było jeszcze gorzej, gdyż indeks Hang Seng w Honkongu stracił 9.5% w ciągu tygodnia odnotowując najgorszy tydzień od prawie dekady! Topix w Japonii natomiast zakończył rajd spadkowy na poziomie 7%, największy tygodniowy spadek od 2 lat.

Rynki rozwijające się zachowywały się w podobny sposób, i tak o to ETF iShares MSCI Emerging Markets naśladujący duże i średnie spółki na rynkach wschodzących obsunął się od 1 lutego o ponad 7%. 

WIG20 stracił natomiast 4.9%, co pokazuje jak duży wpływ na Polski rynek ma rynek w Stanach Zjednoczonych.

Podsumowanie – co to oznacza dla przeciętnego inwestora?

Jak widzimy na rynkach finansowych nie jesteśmy sami, a coraz większą władze mają sterowane przez instytucje finansowe komputery. Tak dużej korekty nie mieliśmy od co najmniej 2 lat, jednak nie jest to na pewno początek kryzysu, a jedynie ostrzeżenie i początek okresu niepewności które mogą nas powoli przygotowywać nas na nadejście kryzysu w przyszłości. Pewne jest to, że czasy taniego pieniądza zmierzają ku końcowi. 

Z jednej strony uważam, że taka wyprzedaż po styczniowej euforii była nieunikniona i po uspokojeniu za kilka dni, to dobry moment na zajęcie długich pozycji (kupno) i baczne obserwowanie danych ekonomicznych oraz międzynarodowej sceny politycznej w trakcie tego roku.

Z drugiej strony, jeżeli wzrost gospodarczy a zarazem inflacja dalej będzie przyspieszać w tym tempie, Banki Centralne będą ograniczać „dodruk”, to trzeba będzie również przyspieszyć podnoszenie stóp procentowych, na co wszystko wskazuje. Jeszcze w listopadzie przedstawiciele Banku Anglii (BoE) mówili, że nie zamierzają przyspieszac procesu podnoszenia stóp procentowych w Wielkiej Brytanii. W lutym natomiast słyszymy, że jednak zmienili zdanie. W dodatku IMF (Międzynarodowy Fundusz Walutowy) prognozuje, że lata 2017,2018,2019 będą miały największy zsynchronizowany wzrost światowego PKB od 2010 roku. Warto jeszcze wspomnieć, że w Rezerwie Federalnej zasiadł nowy prezydent Jerome Powell, 5 lutego zastępując Janet Yellen, który prawdopodobnie będzie kontynuował poprzednią politykę Banku Centralnego Stanów Zjednoczonych, zatem w mojej ocenie możemy oczekiwać co najmniej kolejnych 3 podwyżek stóp procentowych w tym roku w USA.

Dla mne natomiast jest to cenna lekcja, gdyz moje jedyne aktywo jakim jest ETFW20L od stycznia stracil 7%, wyglada na to ze kupilem to na samym szczycie. :) Jednak to jest dopiero poczatek budowy portfela inwestycyjnego w celach dlugoterminowych i przyszla jego dywersyfikacja na pewno pomoze w osiagnieciu ponadprzecietnych stop zwrotu w dlugim terminie.

 Cold Trader